Stefan Batory urodzil sie 27 IX 1533 r. w Somlyó (obecnie Simleu), zmarł 12 XII 1586 r. w Grodnie; syn Stefana, wojewody siedmiogrodzkiego, i Katarzyny Telegdii; od 1571 r. książę Siedmiogrodu, a od 1576 r. król polski. Brał udział w walkach pretendenta do tronu węgierskiego, Jana Zygmunta Zapolyi, i jego matki, Izabeli Jagiellonki, przeciw Habsburgom. Stał na czele pokojowego poselstwa mającego doprowadzić do zakończenia wojny domowej na Węgrzech. W trakcie rokowań uwięziony i internowany w Wiedniu przez cesarza Maksymiliana II. Po odzyskaniu wolności powołany na księcia Siedmiogrodu, zmuszony jednak do przyjęcia stosunku zależności lennej wobec Turcji i Habsburgów. Nacisk cesarstwa i zagrożenie ze strony Turcji zmusiły go do szukania oparcia w Polsce; po ucieczce Henryka Walezego wysunął swoją kandydaturę na tron polski; poparty przez Zborowskich, prymasa Karnkowskiego i Jana Zamoyskiego zgodził się na poślubienie Anny Jagiellonki. 15 XII 1575 r. okrzyknięty przez szlachtę królem, wbrew woli większości senatu i pomimo ogłoszenia trzy dni wcześniej królem Polski Maksymiliana II. Po koronacji w Krakowie i objęciu rządów zmusił do uległości stronnictwo prohabsburskie, przełamał także opór Gdańska.
Kosztem wielkich nakładów finansowych zorganizował armię i przeprowadził trzy zwycięskie kampanie przeciwko Moskwie (lata 1579, 1580, 1581), zdobywając Połock, Wielkie Łuki i oblegając Psków. Wojna z Rosją zakończona rozejmem w Jamie Zapolskim umocniła panowanie Rzeczypospolitej w Inflantach i rozszerzyła granice
Litwy. Pochowany został w katedrze na Wawelu.
|
Godło państwowe
z czasów
Stefana Batorego
|
|